درختان هسته دار

درختان هسته دار

هلو، شلیل، آلو، زردآلو، گیلاس و آلبالو درختان هسته دار هستند. سالانه در دنیا حدود 30 میلیون تن میوه های هسته دار از 4.5 میلیون هکتار باغ تولید می شود. 50 درصد از سهم تولید میوه های هسته دار مربوط به هلو و شلیل است. آلو، زردآلو، گیلاس و آلبالو پس از هلو و شلیل در جایگاه های بعد از نظر مقدار تولید در بین میوه های هسته دار قرار دارند.

هلو و شلیل

هزاران رقم هلو در دنیا وجود دارد که اکثر آنها از گونه P. persica است. از ارقام رایج هلو در ایران می توان به زعفرانی، هسته جدا، آلبرتا، انجیری و کاردی و شلیل انجیری، مغان، رفعتی و شمس اشاره کرد. درختان هلو و شلیل از سال دوم میوه تولید می کنند. ریشه درختان هلو و شلیل بسیار به ماندابی حساس هستند (حساس ترین در بین درختان هسته دار) و نیاز به خاک حاصلخیز و با زهکشی کاملا خوب دارند. آبیاری اندازه میوه و عملکرد هلو و شلیل را افزایش می دهد و حتی در اقلیم های مرطوب هم آبیاری لازم است. شکوفه های درخت هلو نسبت به سایر درختان هسته دار زودترنمایان حواهد شد و همچنین مستعدتر به سرمازدگی است. دمای منفی 4 درجه سانتیگراد به جوانه ها و دمای منفی 3 درجه سانتیگراد به شکوفه ها آسیب می رساند. درخت هلو نیاز به زمستان خنک و تابستان گرم دارد.

آلو

آلو متنوع ترین میوه در بین درختان هسته دار است و در طیف وسیعی از اقلیم ها رشد می کند. از ارقام رایج در ایران می توان به شابلون، بخارا، قطره طلا و برغانی اشاره کرد. بیشتردرختان آلو، آلو اروپایی یا آلو ژاپنی هستند. آلو های اروپایی نسبت به سرما مقاوم تر هستند و از نظر مقاومت دمایی شبیه به سیب و گلابی هستند. در مرحله تورم جوانه دمای 4 تا 5 درجه سانتی گراد و در مرحله شکوفه دهی دمای 2 تا 3 درجه سانتی گراد آسیب خواهد رساند.

زردآلو

بیشترین گونه زردآلو P. Armeniaca است و سایر گونه ها P. sibirica یا P. mandshurica است. P. Armeniaca بیشتر با اقلیم های مدیترانه ای معتدل و P. sibirica و P. mandshuricaبیشتربا اقلیم های مرطوب سازگار هستند. از ارقام رایج در کشور می توان به نصیری، شاهرودی، قرمز، قیسی، عسگرآبادی و سلطنتی اشاره کرد .نیاز سرمایی زردآلو بین 400 تا 1000 ساعت است. زردآلو نیاز گرمایی نسبتا پایینی دارد و به همین دلیل زودتر ازخیلی از درختان هسته دار شکوفه داده و خطر سرمازدگی بهاره بالایی دارد.

آلبالو و گیلاس

آلبالو و گیلاس نسبت به زردآلو، آلو و هلو نوع کاملا متفاوتی از درختان هسته دار هستند. گیلاس گونه P. avium و آلبالو گونه P. cerasus است. از آلبالوهای معروف در ایران می توان به مجاری، گیس و گوشواره ای و گیلاس به تکدانه سیا، خوشه ای، زرد و صورتی اشاره کرد. گیلاس بیشتربا اقلیم سرد و خشک و آلبالو با اقلیم سرد و مرطوب سازگار است. نیاز سرمایی گیلاس و آلبالو 1000 تا 1500 ساعت است و در بین درختان هسته دار آخرین درختان هستند که شکوفه می دهند. مقاومت به سرما گیلاس و آلبالو از هلو بیشتر است اما به خوبی آلو اروپایی نیست.

هرس

در درختان هسته دار هرس یکی از مهم ترین و اصلی ترین فاکتورهای تعیین کننده عمر و باردهی درخت است. در این درختان میوه ها بر روی شاخه های یک ساله تولید خواهد شد. درختان هسته دار هرسال نیاز به هرس دارند. چنانچه هرس هر سال در درختان هسته دار به شکل صحیح انجام نشود ابتدا باردهی درخت کاهش خواهد یافت و در نهایت عمر درخت به شدت کاهش یافته و خشک خواهد شد. شکل هرس مناسب برای درختان هسته دار هرس جامی است و توجه به این نکته که میزان باز کردن تاج درخت به میزان شدت نور در منطقه بستگی دارد یک امر بسیار مهم و حیاتی برای جلوگیری از آفتاب سوختگی میوه ها در کنار داشتن و نور و تهویه مناسب در مرکز درخت است.

تغذیه درختان هسته دار

درختان هسته دار در خاک های اندکی اسیدی با زهکشی کاملا خوب بهترین عملکرد را خواهند داشت. خیلی از عنصرهای غذایی به خصوص N, P, K, Mg, Bو Mn از برگ ها بازیابی و در ریشه ها، تنه و جوانه ها ذخیره خواهد شد. این عناصر پس از زمستان دوباره در گیاه قابل دسترس خواهند شد و به رشد اولیه شاخه ها و برگ ها و تولید شکوفه ها کمک میکنند. عناصر نیتروژن، کلسیم، پتاسیم، روی و بر بیشترین مصرف را در بین عناصر غذایی در درختان هسته دار دارند.

نمودار مقدار برداشت عناصر غذایی پر مصرف توسط میوه در درختا ن هسته دار

نمودار مقدار برداشت عناصر غذایی ریزمغذی توسط میوه در درختا ن هسته دار