گوجه فرنگی
گوجه فرنگی
گوجه فرنگی گیاهی است روز خنثی که نیاز به 90 تا 120 روز دمای بالای 16 درجه سانتی گراد دارد. ظهور اولین خوشه های گل در ارقام رشد محدود 28 روز بعد از کشت بذر یا 10 تا 14 روز بعد از کشت نشا می باشد و در ارقام رشد نامحدود، 49 روز بعد از کشت بذر و یا 2 تا 3 هفته بعد از انتقال نشا می باشد.
ارقام گوجه فرنگی
تقسیم بندی ارقام مختلف گوجه فرنگی بر اساس الگوی رشد، که نتیجه ی نحوه ی قرارگیری گل آذین و تعداد برگ ها می باشد، انجام می شود:
ارقام رشد نامحدود: ساقه ی اصلی و ساقه های جانبی، رشد خود را به صورت نامحدود ادامه می دهند. تعداد برگ ها بین گل آذین، عدد ثابتی (از اولین گل آذین به بعد 3 عدد) می باشد. ارقام این دسته، بیشتر در گلخانه یا بصورت داربستی کشت می شوند.
ارقام رشد محدود: رشد ساقه ی اصلی و ساقه های جانبی، بعد از تعداد مشخصی گل آذین متوقف می شود. گوجه های مختص فراوری در این دسته قرار دارند.
ارقام رشد نیمه محدود: رشد ساقه ی اصلی و ساقه های جانبی، بعد از تعداد مشخصی گل آذین متوقف می شود ولی این توقف در مراحل پیشرفته تری از رشد گیاه اتفاق می افتد. گوجه های کشت فضای باز (بدون داربست) در این گروه قرار دارند.
شرایط رشد
خاک
گوجه فرنگی در دامنه ی وسیعی از بافت خاک، از خاک های سبک شنی تا خاک های سنگین رسی، قابلیت کشت دارد اما خاکهای شنی با زهکشی بالا، مناسب ترین بافت خاک برای کشت این گیاه می باشند. pH مناسب برای این گیاه، 6 تا 5/6 می باشد.
آبیاری
نیاز آبیاری گوجه های فضای باز از 4000 تا 6000 مترمکعب در هکتار متغیر است و در گلخانه این مقدار به بیش از 10000 متر مکعب بر هکتار می رسد. در خاک های سبک و یا با شوری بالا، مقدار آبیاری 20 تا 30 درصد افزایش می یابد.
میزان نیاز آبی گیاه از جوانه زنی بذر تا شروع تشکیل میوه سیر صعودی دارد و در مرحله ی رشد میوه به حداکثر خود می رسد. سپس در مرحله ی رسیدن میوه کمی کاهش می یابد.
دما
رشد رویشی این گیاه در 12 درجه سانتی گراد محدود می شود. علاوه بر آن، دوره های زیاد با دمای زیر 12 درجه باعث ظهور علائم سرمازدگی می شود. دمای مناسب برای رشد این گیاه در روز حدود 25 تا 28 درجه و دمای شب، 16 تا 20 درجه است.
نیاز تغذیه ای محاسبه شده بر اساس کیلوگرم بر روز بر هکتار
توصیه های کودی
بیوکنترل
ناهنجاری های فیزیولوژیکی
اختلال در رسیدن میوه
رسیدن لکه ای، شانه سبزی (زردی)، دیواره خاکستری و سفیدی داخلی، علائم مختلف یک ناهنجاری هستند. بروز هر چهار اختلال، به دلیل رسیدن غیر یکنواخت می باشند.
علت:
هر عاملی که باعث محدودسازی جذب پتاسیم برای رسیدن میوه شود، می تواند باعث بروز این مشکلات شود. بعضی از این عوامل عبارتند از: فشردگی بیش از حد خاک/ عدم جذب آب، میزان پایین استفاده از پتاسیم، استفاده بیش از حد از نیتروژن، استفاده بیش از حد از عناصر رقابت کننده با پتاسیم، کانوپی بیش از حد فشرده یا بزرگ و شرایط محیطی.
تحقیقات نشان داده است که مقادیر کافی پتاسیم در شرایط ابتدایی رشد، اهمیت زیادی برای جلوگیری از وقوع این مشکل دارد. همچنین فاکتورهایی که در دسترس بودن پتاسیم را تحت تاثیر قرار می دهند نیز عوامل تعیین کننده ای هستند مانند مقادیر کلسیم و منیزیم در خاک.
شانه سبزی (زردی) اغلب در میوه هایی دیده می شود که در ارتباط با نور مستقیم خورشید هستند. هرس برگ و از دست رفتن کانوپی به دلیل بیماری ها هم می تواند دلایل دیگر این اختلال شود.
در شرایطی که میوه ها در معرض دماهای بیش از حد قرار گیرند، علائم آفتاب سوختگی که به صورت سفید شدن پوست و گوشت میوه می باشد، ظاهر می شود.
اختلال در رسیدن میوه می تواند ناشی از دماهای نامناسب (بالاتر از 33 درجه و پایین تر از 15درجه سانتی گراد) باشد. همینطور شرایط با رطوبت بالا و نور کم هم در بروز این علائم موثر هستند.
در پایان لازم به ذکر است که حساسیت ارقام مختلف نسبت به موارد اشاره شده متفاوت است.
پوسیدگی گلگاه
علت:
کمبود کلسیم
صورت گربه ای (Cat facing)
علت:
گرده افشانی ناقص باعث بروز این مشکل می شود.
آسیب فیزیکی به گلگاه، دماهای بیش از حد بالا یا پایین، خشکی، نیتروژن بالا و برخی علف کش ها می توانند علت این پدیده باشند.
ترک خوردگی میوه
علت:
عدم آبیاری منظم (خشکی و در پی آن آبیاری زیاد)، نوسانات بالای دمایی (دمای پایین شب و دمای بالای روز) و رطوبتی و همین طور هرس سنگین که باعث سرازیر شدن مقادیر بالای آب به سمت میوه ها می شود، از دلایل بروز این اختلال هستند.
زیپی شدن (Zippering)
این اختلال زمانی ایجاد می شود که بساک به میوه ی درحال توسعه متصل باقی بماند.
علت:
اختلال در گرده افشانی ناشی از رطوبت زیاد، نیتروژن بیش از حد و هرس سنگین، برخی از دلایل شایع این مشکل هستند.
این پدیده در دماهای پایین شیوع بالاتری دارد.
ارقام "بیف" نسبت به این مشکل حساسیت بالاتری دارند چرا که برای گرده افشانی، نیاز به دماهای نسبتا بالاتری نسبت به سایر ارقام گوجه فرنگی هستند.
آفتاب سوختگی
